سایه ای در پس سایه


غروب روز پنجشنبه. ترافیک شهرداری. به مقصد خیابان بیستون. عجله، عجله ، عجله......
غروب روز پنجشنبه. اضطراب و نگرانی از نرسیدن.
نفس زنان پله های خانه فرهنگ را 2 تا یکی می پرم تا دیر نرسم.
داخل که می شوم هیچ چیز نمی بینم مگر برق فلاش دوربین. وسط جمعیتی که انگار هیچ کدامشان را نمی شناسم. مزدک پنجه ای با اشاره جایی را نشانم می دهد که بایستم و عکس بگیرم. من هم می روم کنار تریبون خانه می ایستم و دوربینم را با عجله آماده می کنم. دو سه تایی که عکس می گیرم و کمی که نفسم جا می آید تازه می شناسم. آریا پاد. هوشنگ عباسی. ناصر مسعودی. اباذر غلامی. رضازاده. بچه های خانه فرهنگ. و روبروی او هم انگار علیرضا پنجه ای نشسته.
***
بچه ها کنارش می نشینند و عکس یادگاری می گیرند. کاری که چندان دوستش ندارم.
یکی دو دقیقه بعد به تقلا می افتم. لابد 10-20 دقیقه با من حرف می زند. حتما می زند! از آقای عباسی می خواهم. با همان لبخند همیشگی غلامی را نشان می دهد : « باید با ایشون صحبت کنی.» به طرف آقای غلامی می روم. زیته را می شناسد و به قولی هوایمان را دارد. اینکه این همه خبرنگار آنجا هستند و من از یک نشریه غیر حرفه ای دانشجویی جلو می افتم هم جای تعجب دارد. اما به امتحانش می ارزد. از مصاحبه بدش می آید. می گویم برگ برنده! من که مصاحبه بلد نیستم. یک گپ خودمانی است. مصاحبه مال نشریه های بزرگ تر و خبرنگارهای با تجربه تر. من از یک گفتگوی خودمانی حرف می زنم. آقای غلامی با اشاره من را نشان می دهد و به سایه می گوید: این خانم می خواهد 20 دقیقه با شما صحبت کند! برای یک نشریه دانشجویی.... سایه یا قیافه ای متعجب نگاه می کند و می گوید عجب دل خوشی داری!!!!!
دهانم باز می ماند و می آیم بگویم : چرا نداشته باشم؟ اما به جایش می گویم : همین رو می نویسم! یکی از پشت سرم با شدت می گوید: باید هم بنویسی!
بلند می شود که برود. نگاهش به من که می رسد می گویم چند دقیقه وقتتان را به ما جوانها ندادید. می خواستم درباره اینجا حرف بزنیم. درباره جوانهای گیلانی. درباه زندگی اینجا! می گوید من اینجا را نمی شناسم. جوانهای گیلانی را نمی شناسم. این شهر را نمی شناسم.
این سایه چقدر با آن یکی فرق داشت. با آن که زمزمه می کرد:

ارغوانم آنجاست.
ارغوانم تنهاست
ارغوانم دارد می گرید
چون دل من که چنین خون آلود
هر دم از دیده فرو می ریزد.

***
نیم ساعتی گذشته است. حالا همه در خانه فرهنگ دور هم نشسته ایم و حرف می زنیم. علیرضا پنجه ای سعی می کند قانعم کند که نباید بهش پیشنهاد مصاحبه می دادم چون قرار بود برود کنسرت.فکر می کنم عجب دل خوشی دارم! نه این "دل خوش" ربطی به کنسرت نداشت. بی اعتماد بود. گسسته بود. انگار با ما لج کرده باشد، یا اینکه ما را بی هیچ شناختی ، چشم بسته رد کند. این بی اعتمادی تقصیر کیست؟ ما که هنرمندمان را تا این حد از خودمان دور کرده ایم ؟( وهمیشه با ادیبان و اهالی فرهنگ همین معامله را داشتیم ، آنها را بیزار کرده ایم و رانده ایم)
یا او که وقتی جفا دید (که حتماً جفاها دیده و دیده اند) همه را با یک چوب راند و کنار گذاشت؟
این چاله عمیق انگار پر نمی شود. تا فردا ظهر از طریق آشنایان دور و نزدیک پیگیری می کنیم. حالا سؤالهای دیگری هم از سایه دارم. اما به مصاحبه راضی نمی شود. می رود و این چاله همچنان باقی می ماند.عمیق و ژرف. یک طرفش آدم های بزرگ (و از قضا گیلانی)، فهیم، درد کشیده، بریده و ...... و طرف دیگرش ما! ما همین گیلانی جماعت. همین ساده هایی که هنوز از گیلان کوچ نکرده ایم تا پیشرفت کنیم.

من نمی دانستم معنی هرگز را
تو چرا بازنگشتی دیگر ؟
آه ای واژه شوم
خو نکرده ست دلم با تو هنوز ......

استخوان بندی یک قتل




به اعتقاد والتر بنیامین آثار هنری هیچ گاه به میانجی گفتار،همرسانی،سنت،آکادمی یا تبلیغات رسانه‌ای ما را به خود فرا نمی خوانند;بلکه همواره به واسطه‌ی تصادف جادویی و در هیئت هدیه‌ای غیبی به دست همان کسی می رسند که باید برسند.
اما در مقام نقد باید گفت همان طور که مارکس اصل حفاظت محیط زیست را به جبر نادانی زمان خود به زاویه‌ی فراموشی سپرد، بنیامین نیز از سر نداشتن کوچکترین تصوری از قرن انفجار اطلاعات ،تحلیلی ارائه داده ،که در عصر ما به کاریکاتوری بیش نمی ماند.
در مورد اثر تبلیغات رسانه‌ای در فراخوانی به محصولات هنری به نظر می رسد از چشم هیچ ناظر آگاهی دور نخواهد ماند که رو آوری و اقبال به آثار هنری بدون این فراخوان در عصر امروز نا ممکن خواهد بود.
نمونه هایی از این دست در جهان سرمایه محور امروزفراوانند ، نمونه هایی که تنها به مدد تبلیغات رسانه های سرمایه داری به عنوان پیشروان ادب و هنر مطرح اند و نه به سبب توانایی استثنایی پدیدآورندگانشان نمونه هایی مثل سری کتاب های هری پاتر یا سری فیلم های جیمز باند یا آهنگ های بلک اید پیس.

در میان نباید از طبع پایین مخاطبان نیز نباید گذشت که صاحبان سخن را بر سر وجد می آورند।

به نظر می رسد در جهان امروز چیزی مهم تر از این وجود ندارد که لیندسی لوهان به جرم رانندگی در حالت مستی، جریمه خواهد شد یا به زندان خواهد رفت ،یا اینکه مهمترین اطلاعات عمومی هر فرد باید این باشد که بداند کیت وینسلت و شوهرش در یک بیمارستان متولد شده اند.
آری والتر عزیز در عصر ما رسانه هایی وجود دارند که تعیین می کنند چه هدیه غیبی به دست چه کسی برسد.


عنوان مطلب بر گرفته از فیلمی است به همین نام از اتو پر مینجر کارگردان آمریکایی

مننئم بنويسم

می پئر و مأرِ عروسی مئن بخؤنده بو. می پئر و مأرِ عروسی آلبومِ مئن، «اين»ِ عکسه بده دأنم کی مردوم اينه دؤرأ گوده ايسأن.

آخرش نفهمسم کی 1331 به دونيا بمأ يا 1332! مو امما «اينه» هو سياسيفيد عکسأ جی شناتم. هونی کی می پئر و مأرِ عروسی مئن ايسأ بو.

×××

1383 زمسسون بو، هو پيله‌برفی سال! اصفهان ايسأ بيم. چارنفری، زاينده‌رودِ ورجه، مغريب‌دمیْ، بئوتيم گيلکی بخؤنيم. يه‌ته ترانه خاستيم کی هرچارنفری بلد ببيم. او شؤ، زاينده‌رودِ ورجه هوتؤ بخؤنديم، دوبار، سه‌بار، ده‌بار...

«به به به، چی عجب يادِ فقيران بوکودی، به به به، بمويی می لبه خندان بوکودی...»

×××

1385 تاوسؤن، می رفئق امير، بانی اويه‌ته امير، يه‌ته قديمی پيکانِ همره بمأن می دومبال کی بشيم چمخاله ساحل. ضبطِ مئن يه‌ته آهنگ خؤنده دره، اوّل گيلکی و بازون فارسی. «اين»ِ صدا ايسه. عجب! پس فارسی‌ام بخؤنده داشت و امو ندؤنسيم؟!

«مره پيغام بمو کی، قاری تو يار می مره... لاکو جان بينِ امان، قاری نبو تاهسا...»

×××

1385 پئيز، هيستِ خيابؤنِ مئن، تسکِ تنا شؤ درم و مئبه خؤنده درم: «بيا مره ياری دن... می ديله ديل‌داری بدن... کی زيندگی همش غمه... ای دونيا غم می هم‌دمه...»

×××

1386 تاوسؤن، بشؤيم لشت‌ِ نشا، «اين»ِ دئن. صفرعلی رمضانی بئوته «سلام استاد» اينه کشأئيته. مو ندؤنم چی بکونم.

يه‌ته پرايده و پنج‌ته موسافر. لاغرترؤن خأ جولؤ بنيشن. يعنی مو با «اين». خأ بگوم: سلام. مو تهٰ شناسنم. تهٰ می پئر و مأرِ عروسی عکسؤنِ مئن بده دأنم. تی آهنگؤنه، کوچيکی جی ايشتؤسه دأنم تا هی چن روز پيش. خأ بگوم: چره...؟

هيچچی نگونم. «اين»ِ ورجه نيشتم و هيتؤ جيرجيرأکی «اينه» پيراسته درم.

شونيم ناهار خؤنيم و را دکئنيم «اين»ِ برأرِ خؤنه طرف. اون امما شونه.

×××

«مأمد»، «اين»ِ برأر، شاعره. گيلکی شعر گونه. فارسی‌ام. «اين»ِ برأرزه «سامان» نی، خوجير آواز خؤنه. صفرخان خو کمانچهٰ بيرين ابئنه و زئنه. خؤنه. سامانأ نی خؤنه. آقای حسينی نيگا دره. ساسان ورتوان ندؤنم نيگا دره يا فيکر کأ دره. مو فيلم گيته درم. عکس گيته درم.

هنه. يه‌ته ديمه نيشينه و خو سيکاره روشنأ کؤنه.

«اصفهانه؟». صفرخان «اينه» اؤجا دئنه: «اها».

«گفته بودم چو بيايی غم دل با تو بگويم...» هو ديمه کی نيشته، هو دشکسه صدا همره، هنوزأ نی تؤنه آدمِ ديله دپرکؤنی.

سامان، خؤندنه سرأگينه: بيا مره ياری بدن، می ديله ديل‌داری بدن...

دوروس هو جيگايی کی خأن اؤج بگيری و بشی جؤر، موبايل صدا خؤنه و سامان اوتاقه بيرين شونه. صفرخان ولی هوتو کمانچه زه دره...

خو سيکاره دخشارده خاک‌سيکارجا مئن: «اَ حرفه باز بوگوفتمه، اَ حرفه باز بوگوفتمه... فارس مرا، بوسوختمه، چره نايی تو؟...» خو جا جی ويريسأ و بخؤنده.

نه!

مننئم بنويسم. ده نشأنه نيويشتن. مننئم بنويسم کی چوتؤ بی‌قراری گود. مننئم بنويسم وختی خودشِ دهنأ جی بشتؤسم کی «بوشؤ بی تو جه می ور... ندأ ی مره خبر... کؤر من تی دوری واستی ديوانهٰ بؤستم...»

خاستم اينه بگوم: مو خيلی زمته تهٰ شناسنم. دؤنم کی بی. دؤنم الؤن چی کؤنی و کؤ ايسأی. خاستم اينه بگوم: تو دؤنی می رفئقؤن، هی دهه شصتی‌ئن، هيشؤنأ نی گاگلف تی آهنگؤنِ همره عاشقأ بؤنه ويشتر دوس دأنن تا ای پلاستيکی ستارهٰ‌ئنِ همره؟!

«بايی دوواره پا گيرم، تی دستانه حنا گيرم، حنا گيرم، اگر بايی تو... اگر بايی تو...»

خودشه، اينِ صدا ده نا و قووت دننه. اينِ نفس تنگه. پيرأ بؤ. امما هنوز خودشه. هوتؤ سياسيفيد، می پئر و مأرِ عروسی عکسِ موسؤن. هوتو فرامرز دوعايی.







دوستان

در پست پیشین جناب امین حسن پور یکی از مدیران وبلاگ گیلانیان به مطلبی اشاره فرموده اند که جایی برسی و توجه دارد،که نصبت به
خلوص نیت ایشان و حسن نظرشان جایی هچ تردیدی نیست ، ضمن تشکر از ایشان برای صحت گذاری بر پیشنهاد ایشان از تمامی نویسندگان وبلاگ گیلانیان که علاقمند بقایی این وبلاگ هستند تقاضا دارم در صورت تمایل برای تهیه مرامنامه و یا اساسنامه گیلانیان
وبرای تشکیل دادن گروهی که مسولیت برسی اساسنامه ویا مرامنامه را برعهده خواهد داشت نام وبلاگ و نویسنده ان را به ادرس وبلاگ ارسال کنند ، تا با هماهنگی و ارایه پیشنهادات دوستان به یک تفاهم جمعی برسیم.
با مهر گیلانیان

اگر دستمان از پرشين بلاگ كوتاه شده گيلانيان براي مان چيزي شبيه شوكولات شده و اين شوكولات سبز را مديون رفيق جوانم امين حسن پور هستم .
اما نان قرض دادن جاي خود و پست گذاشتن هم جاي خود بهتر است برويم سراغ پستي كه قرار است پس از يك مدت طولاني توي اين وبلاگ سبز گذاشته شود كه يك جورايي به گيلك ها مربوط ميشود . حقيقت اين است كه در حدود دو هفته پيش جناب آقاي زراعتي در حين پاسخ گويي به سخنان رضا قاسمي و اين ديد گاهشان كه" همان يك داستان كوتاه سپرده به زمين نجدي مي ارزد به تمام داستان هاي كوتاه صادق هدايت " دست به قلم برده اند و در مقاله اي ظريف و زيركانه تمام سعي شان را كرده اند كه با احترام كامل طومار داستان نويس بزر گ گيلان و ايران زنده ياد بيژن نجدي را با شلتاق بازي نوشتار ي شان در هم ببپيچند مقاله ي ايشان با عنوان
آيا براي افزودن به چيزي بايد از چيز ديگري بكاهيم ؟" در روزنامه ي اعتماد و راديو زمانه قرار گر فته "من همان روز نه به خاطر گيلك بود ن بيژن نجدي فقط كه براي شاهكار بودن بسياري از قصه هاي اين داستان نويس سفر كرده به انسوي پرده جوابيه اي را براي حضرت احمد غلامي سردبير ويژه نامه ي اعتماد ارسال كردم كه ايشان نيز طبق معمول ترجيح دادند توي ويژه نامه ي شان همان داستان هاي صد من يك غاز هفتگي آقاي مهاجراني را ( البته جدا از همه ي آن خدماتي كه مهاجراني به حوزه ي فرهنگ در دوره وزارتش بر ارشاد كرد ) و اين قبيل نوشته هارا چاپ كنند تا پاسخ كسي را كه در فضاي اليگارشي گونه ي اين روزنامه مدعي اصلاح طلبي جايي ندارد . ...
اما بي خيال روزنامه اي مثل اعتماد " گيلانيان كه هنوز دارد براي ما گيلك ها نفس مي كشد پس با اين مقدمه جوابيه اي كه من براي ناصر زراعتي نوشته ام در زير براي خواندن شمابه قضاوت گذاشته مي شود .
فرشاد كاميار / رحيم آباد


آيا واقعا براي افزودن به چيزي بايد از چيز ديگري بكاهيم ؟
ناصر زراعتي در نوشته اي حكيمانه به نصيحت دوست هنر مندشان رضا قاسمي پرداخته اند و مسايلي مربوط به حوزه ادبيات را در نوشته ي شان عنوان كرده اند كه جالب و خواندني است اما نكته ي ظريفي در اين ميان وجود دارد كه به شدت دلگير كننده است . ...پرسش من بعنوان كسي كه مطلب ايشان را خوانده ام اين است كه آقاي زراعتي كه در انتهاي نوشته ي حكيمانه ي شان به خودشان نقش معلم را ميدهند و رضا قاسمي را در نقش شاگرد جريمه مي كنند چرا خودشان در نوشته ي خودشان به آن حكمي كه خود صادر مي كنند عمل نمي كنند ؟
آيا اين گفته رضا قاسمي كه " همان يك داستان كوتاه سپرده به زمين نجدي مي ارزد به تمام داستان هاي كوتاه صادق هدايت "طبق فرموده ي حضرت سعدي نام نيك رفتگان را ضايع مي كند و نوشته ي شما و تو ضيحات مفصلتان در مورد نجدي كه خود بي شباهت به يك داستان كوتاه نيست نام نيك رفتگان را ضايع نمي كند ؟ اين چه قصه ايست كه شما از دلايل مورد اقبال قرار گرفتن داستان هاي آدمي مثل نجدي از ابتدا تا انتها تعريف مي كنيد تا مثلا چند سطر را محض توضيح براي جواناني نوشته باشيد كه بقول معروف ان سال ها را در ك نكرده اند ؟ شما هم انگار مثل بسياري از آدم ها ي پا به سن گذاشته ي ديگر جوانان علاقه مند به حوزه ي ادبيات را دست كم گرفته ايد كه رو به نصيحت آورده ايد تا راه را اشتباه نروند ....مرده پرستي كدام است آقاي زراعتي ؟
اقبال و روي خوش نشان دادن به نوشته هاي نجدي بعنوان يك آدمي كه اينك چند سالي است كه جسمش بين ما نيست آيا ناشي از يك نوع مرده پرستي است ؟ همه مي دانند كه خيلي ها در اين سالها در حوزه ي ادبيات مرده اند اما بر خلاف استدلال شما بخاطر مرده پرستي ديرينه ي ملت غيور ما آنچنان مورد اقبال قرار نگرفته اند كه نجدي قرار گرفته ؟ چرا استدلال تان اينجا جواب نداده آقاي زراعتي ؟ لابد بر اساس همان قصه ي كوتاهي كه شما از زندگي نجدي در نوشته ي خودتان براي همان جوانان ارايه مي دهيد اين اقبال را به نوعي به جايزه ي گردون 74 ربط خواهيد داد كه موقع دادن آن جايزه به كتاب" يوز پلنگاني كه با من دويده اند" تصور مي كرديد كه جواني را موقع اهداي جايزه جلوي رويتان مشاهده خواهيد كرد . ..اقاي زراعتي رضا قاسمي نظر شخصي اش را در يك مصاحبه عنوان كرده اما شما براي رد نظر قاسمي قصه اي را از زندگي كوتاه ادبي نجدي ارايه مي دهيد كه نصيحت حكيمانه ي تان را بد جوري زير سوال مي برد ...در اين كه صادق هدايت هنوز هم كه هنوز است تك خال ادبيات داستاني ماست شكي نيست اما اگر جلوي نام صادق هدايت يك باكس خالي باز شود و از همه ي اهالي ادبيات در خواست شود كه فقط يك كلمه جلوي نام او درون آن باكس خالي بنويسند شكي نداشته باشيد كه اكثر قريب به اتفاق شان بوف كور را درون آن باكس خالي خواهند نوشت ...واقعيت هم جز اين نيست كه هدايت با بوف كورش شناخته شده است و در شاهكار بودن بوف كور هم همان بس كه در زمان حاضر نيز كتابي مورد بحث همه ي صاحب نظران است و هر صاحب نظري درونش آن چيزي را مي بيند كه خود دوست دارد ببيند ... اما هيچگاه پيش خود تصور كرده ايد كه اگر بوف كور را از هدايت بگيريم صادق هدايت درون ادبيات ما چه وضعي و چه جايگاهي پيدا مي كند ؟ من كاري به همه ي جوانبي كه ممكن بود با اين اتفاق رخ دهد ندارم اما مطمينم كه اگر هدايت بوف كور را نمي نوشت امروز شما هم از اظهار نظر رضا قاسمي و مقايسه ي داستان هاي كوتاه هدايت با داستان نجدي دست به قلم نمي شديد تا به خيال تان به جواناني كه آن سالها را در ك نكرده اند ظريفانه ياد اوري كنيد كه نبايد آنقدر ها هم داستان نويسي مثل نجدي را جدي بگيرند .
حكمي را كه شما براي داستان سپرده به زمين نجدي صادر مي كنيد ( كه حدود هزارو چهارصد پانصد كلمه است كار بدي هم نيست داستان كوتاهي است براي خودش كه نمونه هايش را در اين سال ها نوشته اند و مي نويسند و اگر بعضي اشكالات نثري ناجور ان را ناديده بگيريم به يكبار خواندن مي ارزد ) را همان جوان هايي كه شما نگران درك نكردن آن سال ها توسط شان هستيد مي توانند براي هر داستان شاهكار و غير شاهكاري صادر كنند البته اگر شما دوباره وارد گود نشويد كه حكيمانه همه را نصيحت كنيد ... آقاي زراعتي جداي از آنكه به خواهيم مقايسه اي بين داستان هاي نجدي و هدايت داشته باشيم واقعيت آن است كه نجدي داستان هاي كوتاه شاهكاري دارد كه باعث شده مورد اقبال بسياري از اهالي ادبيات قرار بگيرد و بر خلاف نظر شما داستان سپرده به زمين هم از اين دست است و اين روي خوش نشان داد ن اهالي ادبيات به قصه هاي نجدي آنقدر ها هم كه شما به ان رنگ و لعاب داده ايد ربطي به جايزه ي گردون 74 از يك طرف و مرده پرستي ملت غيور ما از طرف ديگر ندارد ..

من آمده ام!!!

در حقیقت نقشی که امروزه فلسفه ایفا می کند ، آموزش « خود اندیشی» است و نقد تمامی شیوه هایی از اندیشیدن که از ظهور افق های جدید اندیشه جلوگیری به عمل می آورند. شکی نیست که فلسفه ماجرایی انفرادی نیست که خارج از تاریخ فلسفه صورت گیرد، ولی آنچه تاریخ فلسفه به ما می آموزد، تنها فلسفه نیست، بلکه قبل از هر چیز فلسفی اندیشیدن است، یعنی چگونگی طرح پرسش درباره اندیشه خود و دیگران، جامعه و جهان. فلسفه همچنین به ما می آموزد که هیچکس قادر نیست که اندیشه فردی را به جای او زندگی کند. در واقع فلسفی اندیشیدن چیزی نیست جز اندیشه زندگی و زندگی کردن اندیشه. اکنون مسلم اینکه، تنها جامعه ای قابلیت اندیشیدن زندگی و حیات خود را دارد که « با اندیشه» و نه « علیه اندیشه» زندگی کند. جامعه ای که با اندیشه و برای اندیشه زندگی می کند، با گذشته ء خود در آشتی است و از اشتباهات خود در عذاب و در فرار نیست. چنین جامعه ای قادر است که درباره آینده خود نیز فکر کند و به آن شکل مطلوب دهد. ولی جامعه ای که درمیان گذشته و آینده زندانی شده، نه به گذشته تعلق دارد و نه به آینده، زیرا از یکی جدا شده و به دیگری نرسیده است. این جامعه برزخی است که می کوشد تا از گناهان و مسئولیت های خود فرار کند تا مبادا روزی باز با آنها رو به رو شود.شاید به همین دلیل در جامعه ای که مسئولیت نقش محور اصلی روابط اجتماعی را ایفا نمی کند، اخلاق تنها شعاری تو خالی است که برای ترساندن شهروندان از شکوفا کردن فردیت های خود به کار گرفته می شود. در چنین جامعه ای همه چیز ممکن است، زیرا دیگر تفاوتی میان ممکن ها و نا ممکن ها وجود ندارد. ولی وظیفه روشنفکر در چنین جامعه ای که همه حقایق نسبی و مبتذل شده اند چیست؟ آیا می توان از روشنفکری در جامعه ای سخن گفت که در آن خشونت و لمپنیسم و عدم خشونت روشنفکری در یک کفه ترازو قرار می گیرند؟ شاید بتوان گفت که وظیفه اصلی روشنفکر در جامعه ای که فاصله ء میان دروغ و حقیقت مخدوش شده است ، زندگی و مبارزه برای حقیقت است. از این رو روشنفکر تنها با آزاد بودن از هر گونه ایدئولوژی و فاصله گرفتن از هر نماد قدرت می تواند به قول ادوارد سعید به « حقیقت گویی خود در برابر قدرت » ادامه دهد. وظیفه ء روشنفکر نجات دادن انقلاب های در حال انقراض نیست ، بلکه ایجاد انقلابی در زمینه ایده هاست که موجب تحول و دگرگونی جامعه شود. شاید این تنها راه رهایی از برزخ میان گذشته و آینده باشد: پذیرش اشتباهات فکری و عملی گذشته و پیشگیری از تکرار آنها در آینده.
بخشی از مقدمه کتاب « بین گذشته و آینده » - رامین جهانبگلو
الان که دارم این یادداشت رو تایپ می کنم برنامه خوب کوله پشتی تصاویری از اراذل و اوباش رو نشون می ده که به همت نیروی جان بر کف انتظامی دستگیر شده اند. چند شب پیش هم تلویزیون عده ای روشنفکر خود فروخته رو نشان داد که به نام دموکراسی چه کارها که نمی کردند.از جمله همین جهانبگلو . همه چیز در امن و امان است. در کوچه هیچ بوی فاضلاب نمی آید. و در پایان همان جمله همیشگی : حال ما خوب است، نازنین... اما تو باور مکن....


پی نوشت: آقای گمشده در فرانکفورت، این هفته در نت نبودم.کمی دیر جواب می دم. قصد "پدر خواندگی" و تعیین تکلیف نداشتم. شیوه ای رو «پیشنهاد کردم» که به نظرم می تونست از بروز مشکل در این جمع جلوگیری کند. احساس می کنم این حق رو دارم. در هر صورت مطلب جالبی بود هر چند هنوز هم با این شیوه مخالفم. نظرم رو نپذیرفتید اما چیزی از احترام من به شما و یادداشتتون کم نشد.
پی نوشت دو: محراب در تلایه پیشنهاد جالبی داده است. بد نیست همه از آن استقبال کنیم.

پی نوشت 3 ( خظاب به یکی از دوستان که اینجا را می خواند): گاهی می بینی چیزهایی در گلوی کسی مانده و از تک و پهلویش می زند بیرون. در حالی که نه ضرورتی هست و نه حوصله ای. لابد دلش از دستت خیلی خون است که اینجور ادای مار زخم خورده را در می آورد و هر چی هم سکوت تحویلش می دهی دست بردار نیست. اینجور وقت ها بخند پسر!!!! سخت نگیر! جدی می گم! باور کن! یارو رو رها کن! دنیا به این قشنگی. به قول شاعر: غم و غصه دیگه بسته دل تو باید برقصه!!!!!

گذری در ماسوله و یک مقاله از هاوکینگ


سلام بر هم استانی های گرامی

گذری در ماسوله: امسال وقتی امتحانات تمام شد، یکی از دوستان رشتی ام مُصر شد که برای تفریح به ماسوله برویم. من هم که چند سالی می شد ماسوله نرفته بودم (و کلاً اهل گردش نیستم) پذیرفتم و این شد که حدود دو هفته پیش، در یک بعد از ظهر ابری، سر از ماسوله در آوردم. در همان ابتدای ورود، به دو تن از دوستان فومنی برخورد کردیم که آنجا نمایشگاه کتاب تدارک دیده بودند. گفتند: «شب ها اینجا یخ می کنیم!» و گلایه داشتند از اینکه به خاطر سهمیه بندی بنزین، مسافر چندانی نیامده و اوضاع کار خوب نیست. بعد از این ملاقات کوتاه، مدتی از کوه بالا رفتیم. هنگام پایین آمدن، از کوچه های ماسوله گذشتیم؛ با اینکه خسته بودم، این کوچه های باریک در نظرم جلب توجه می کردند. وقتی به فومن رسیدیم دیگر هوا تاریک شده بود.

در این سفر کوتاه، چند تا عکس هم گرفتم که یکی شان را در بالا می بینید.

یک مقاله از هاوکینگ: نمی دانم پروفسور استیون هاوکینگ را می شناسید یا نه؛ هرچند که گفته می شود این شخص سرشناس ترین فیزیکدان زنده دنیا است. آقای هاوکینگ به دلیل یک بیماری ژنتیکی معلول بوده و حتی قادر به سخن گفتن نیست. با این وجود با کمک یک سینتی سایزر کامپیوتری می تواند به طور مصنوعی صحبت کند. هاوکینگ، علاوه بر نوشتن کتاب های تخصصی، سخنرانی های علمی ای نیز در زمینه کیهان شناسی برای عموم مردم انجام می دهد که بعضی شان به قالب PDF در آمده و اکنون روی اینترنت موجود اند. در این سخنرانی ها سعی شده تا موضوعات مهم علم کیهان شناسی با زبان غیر تخصصی برای عموم مردم توضیح داده شود؛ موضوعاتی مثل اینکه جهان چگونه به وجود آمد، چه آینده ای در انتظارش است، آیا طبیعت جبرگرا است و ... . مدتی پیش یکی از این مقاله ها با عنوان «حیات در جهان» را خواندم و تصمیم گرفتم ترجمه اش کنم که اکنون در قالب یک فایل PDF تقدیم می شود. سعی زیادی کرده ام که ضمن امانتداری مطلب، روان و قابل فهم ترجمه شود. این مقاله به این دو سوال می پردازد: «احتمال وجود حیات در جای دیگری از جهان چقدر است؟» و «حیات در آینده چگونه می تواند توسعه یابد؟»

اندازه: 171 کیلو بایت
لطفا از اینجا دانلود کنید

برادر های من هرگز نمردند

باران هست م .. و خوشبختم
دوست دارم این شعر را بخوانید
یکی از شعرهای آن پادشاه خوب است
که دشمن نمی شود...
- - - - - -
باران
عشق
و قلعه سنگباران .
عشق باقی است.
زندگی باقی است.
من فکر می کنم
که هنوزا هنوز هم
آنقدر فرصت داریم
که عشق‌هامان را
زندگی‌هامان را
با یکدیگر قسمت کنیم
من این را خوب می دانم
خوب
اگر تو وقت نداری
من آنقدر فرصت دارم
که بنشینم
و بیندیشم
به روزگار تیره ی مردی
که جبن و بزدلی اش
از دوایر چشمان سرخ و عاصی پیداست . .
تو چه خوب و بی ملاحظه می جنگی
و چه با شهامت و بی پروا
و مرگ را
چه با شجاعت
.در بر می گیری
وطنت را
تو سخت
به جان دوست می داری
از قضای روزگار
من‌هم
دلم جز در هوای وطن می گیرد
و تپش های مرتعش قلبم
جز در وطن
جز در میان مردمِ حسرت کِشم
در سینه
منظّم نمی تپد
آنجا
باران هست
گلوله هست.
خمپاره هست
زنده هم هست
و لیکن آیا
زندگانی هم هست؟
برادر !
تو چه فکر می کنی؟
اینجا هم
باران هست
تو برای آزادی خودت،
وطنت
می جنگی
و مردن را
بدون سینما
بدون عشقش
می پذیری.. ..!

- - - - - -
با توجه به ای موضوع کی اله تیرماه یا هو تور ماه

تمنأ نوبؤ
من پذیرای کتاب *هزار و یک شعر* محمد علی سپانلو
از سوی سرمایه داران عزیز ، به عنوان هدیه هستم
----
اینجا گیلکی می نویسم ..
بعدن که بهتر خواهم نوشت بروید ببینید الان نه
----
تابستان ها سردت می شود
سردت می شود
سردم می شود
یکی یک بخاری هیزمی به من بدهد
می خواهم بخوابم

حسن شیر

آلوچه دارانا تی تی بزه بو. لوختا بوسته باغ، خو بهاری لیباسا دوگوده، خوشکا بو نارنج دارا لوچان زئن دوبو. خوج دار، خو شاخه بالا واگوده، پاک خیاله کی آسمانا خواستی کشا گیره. ورفان ابا بوسته بو. شوخم بزه باغ سبزا بوسته بو. باغه هیسته جانا، ککجو توربو سیره ولگ، نو نوارا گوده بو.
کشکرت تبریزی داره لچه لانه چاگوده بو. چی چینِن توته دارانا پاستان دیبید. آغوز داره ولگ، آفتابه مئن برق زئن دیبید. گالی پوش خانه، کی نوروزی خوان هالا ناموبو،گیله الابه بوبوسته بو، هسایام فو ووسته دیفارا سوسو دایی یو بازام خو رنگه سو مرا چومانا قاقا گودی .
آیوان سر جلاسته گره کان، گوش واره مانستن والای خوردیدی. ایتا مئن، خانه مارکویی لاب شاخ شانه کشن دوبو. تلار زمستانه تسکه روزانا نخواستی یاد باوره. لهاف دوشوک، تا بوبوسته تلاره کش مهمانانه خوابا دئن دوبو. شلخت چاچه دیمه اوردکانا ترسانن دوبو. همساده خانه کتله صدا کیشکایانا ترسانه یی. همساده سراخور زای هاتو خو گولی چیلیکا ترانن دوبو. کشکرت خانه لوجانه که سر خیاله همه تانا هارای زئن دوبو.
صارا خاک کیشخاله ترسه جان دیواره کش، شور بوگودیدبید خیاله کی کولوشکنه رافا ایسابید تا اورشین بیبید. هرماله تکان نوخوردیدی. باد ده او زمستانه زورا ناشتی. ایاز سبزی باغا پاک سیفیدا گوده بو.
خوروس کلای ایتا کونده سر خو بالا وگوده، ایجور اویی گودی کی اونه اویی صدا تا او سره بازارا دوارستی. مانده هواخوشی یا خو وازه ولنگه مرا جشن گیفتان دوبو. تیلیمباره مئن اونه دیل ترکسان دوبو.
گاب کی خو لیشا والیشتان دوبو، اونه داهانه جا آلو زه یی، لاب شورمه مانستن اونه سره جور، شویی هوا. گاب تازه تیلیمباره جا بیرون باموبو گیله مرده رافا ایسابو تا ایموشته کولوش اونه ره باوره. کیشکایان کولشکنه دوما بیگیفته باغه مئن، بوشوبید تظاهرات. صابخانه سرا دور بیده بید.
پرچینه کش ایتا لانتی خو لانه جا بیرون بامو فکرا دوبو، شایدام گوسکا فه وه رستانا خیالا دبو. لیسکه ره آغوز داره لچه همساده کوره که رافا ایستابو تا بایه اونه ره ره شیب بزنه.
سبزابو پلت داره خاله جا، هلاچین والای خوردی، لیسکه ری، هلاچینا وا بدابو تا همساده کوره که، دوما بیگیره! نانستی کی هاچین خورا پرکانه.
گاب تا گیله مرداکا بیده ایتا " ما " بوگوده. گیله مردای هاتو کی گفتان بو :
آمون درم حیوان! آمون درم!
کرده خالا اوساده چاه جان آب واقوشته. ودره آبا بنا گابه دمه چک. گاب کی خیاله زالاش باورده بو خو سرا تاوه دا ودره مئن چلاب چلاب آب اودوشته. لیشه یام امان ندایی، های خو سرا خواستی تاوه دا ودره مئن.
گیله مردای دازا خو کمر فوزه، گروازا بنا خو کول، شلواره لنگا ور بکشه راه دکفته بشه روخانه کنی. ایمرو همه تانی ایله جار بردان دیبید.
همه تا بهار روخانانا واستی ایلجاره مرا بکنده بید. ایتا روز همه تانی راه دکفتیدی. ایتا داز، ایتا گرواز، ایتا تٌور گیفتی خو دس شویی پیله روخان، بالا ماللا دوارسته را.
ایتا ایتا جه راه فاره سه ییدی. روخانه آبه مانستن وختی فاره سه ییدی به همدیگه ایتا بوبوسته بید، پاک تانستیدی ایتا کویا جابجا بوکونید. جه پیله وردخان بیگیر تا پایین محله بیجار کلان روخانا چاگودیدی هاچین گیله آلابه بوبو. هر کی بیجار جه روخانه کول دوراستی یا اونه آبه رایا دوستی، ایتا نوب نایی یو ابا ایجور خو بیجارا فاره سانه یی. ایمرویام روخانه کنی بو یو ایلجار بردان دبید. یاور دانه وختانه مانستن.
گیله مردای خانه جا بزه بیرون. واشانا، شه بزه بو. هالا خیلی بمانسته بو کی آفتاب واتابسته بی یو صوبه ایازا خوشکا گودی بی.
واشانه سر پا کی بنا بی پاک خیاله کی تی پایا بوشوستی بی. هاتو کی پابرانده واشانه سر را شویی، تی پا بوستی هاچین سیفیده ورف. گیله مردای روخان کنارانا بیگیفته بو تا فارسه پیله روخان. مرداکا شه بزه بو. جه دور بیده همه تان اویا جیما بوسته دارید.
مدرسه شو زاکان کیتاب بدس اویا دورا بوسته بید. پاک هاتو یه کی خیاله تازیه یه یا ماره که بیگیفتده. همه دورا بوسته بید.
گیله مردای خوره گفتی حوکمن ایتا ماشین دکفته داره روخانه مئن. شایدام اینفر دمرده داره. هاتو خوره حرف زئن دوبو.
زمستان بوشوبو. گدا بهار باموبو. گیله مرد هرچی پستایی بوگوده بو، زمستان تماما بوسته بو. همه تان هاتو بید. ویشتره گیله مردان واستی نوزول بوگودیبید. اوشونی کی نتانستیدی قرض بوگودیبید یا اینکی ده یید نوزولخوران، اربابان بوخوصوص، ایجور شرطو شروط ناییدی کی بیچاران ده یید خوده شانه تومان پیرانام وا گیروب بنید. تا چی برسه اون همه جان کندنو بیجار کاری یو ویشتایی.
خیلی یان خودشانه تخمه جوبا بوفروخته بید یا اینکی بوخورده بید. بلا زمستان بو. ها روزان واستی توم بیجارا انگاره بیگفتیبید. هرچی ده- را بوستی بی، هرماله نتانستی دی بیجار کاره به وخت فاره سه بید. ها وختان بو کی گیله کان همدیگه یا یاور داییدی ولی تخمه جوبا هرکی خو اندازه داشتی. اونی کی نه پول داشتی نه پستایی یو نه تخمه جوب، چاره ناشتی جوز نوزول گودن. نوزولخورانام کی ده نوگو! بیچارانه خونا اودوشتی دی.
گیله مردای خوره هاتو بفکرا شوبو ایتا چوم دوستی او مردوما کی دوره شر جیما بوسته بید ایتا چومام واگوده ولی اونه حواس ننابو. خوره خو حیساب کیتابا چورتیکا آمون دوبو.
سره صدا ویشترا بوبو. گیله مرداکه گوش تا بامو حسن شیر! خو دیله مئن بوگفت آی دیله غافیل حوکمن حسن شیر اینفره چارچرخا هوا بوگوده داره! یا دوز بیگیفته یا کی اربابه موباشیرا دخشارده داره! هاتو های جیلیز والیزا دوبو تا کی فاره سه مردوما کی اویا جیما بوسته بید.
آیتا بوگوفت مشتی سلام. اویتا بوگوفت مشتی سلام. خوب بوبو فاره سه یی. مردوم را واگودیدی مشتی یا بداشتی دی کی بشه جولو.
گیله مرداکه چوم تا دکفه روخانه کول دو تا دسی زنه خوسره تان! تا فچمه خو ریفقه سرا بنه خو پا سر مردوم داد زنه ده:
- ژانداران آمون درید........ ژاندار ژاندار.........
گیله مرداکه شست خبردارا به! کار کاره نوزولخورانه! ارباب کی اونه زور فان رسه یی حسن شیره دس جیویزه! اونا شبانه بوکوشته.
حسن شیر همه کسه داد فارس بو. همه تا سال کوشتی گیفتی، اونه اویی صدا، اونه برم بری، اونه مردوم داری یو اونه مهره بانی همه کسه ویرجا اونه جایا وازا گوده بو.
کی یارستی زور بگه!
گیله مردای حسن شیره سرا بنابو خو زانو سر. هاتو جه حسن شیر گفتی و اشک فوگودی. مدرسه شو زاکان هر کودام خواستیدی ایتا حسن شیر بیبید!
میانده جا خورسه اویی صدا آمویی. دارانه شاخه جلاسته بو تا روخانه آبه چک. روخانه کوله سر واشان سبزا بوسته بید. درخته شاخه جا گاگلف ایاز چکه ستی روخانه مئن. مردوم ایتا ایتا فاره سن دیبید.
ایتا کله ورزا بیجار کوله سر گابا سرا شوبو. توسه داره لچه ایتا کشکرت نیشته بو ایچی توک زئن ده بو. داره گوسکا دیمیشته بو ایتا چیچره سر. ایتا کولی روخانه آبه مئن دوم بزه.
گیله مردای خوره هاتو نالا دوبو. ژان داران فاره سه بید. خیاله قاتل خودش ژاندار اوسه گوده بو!
تومام
گیل آوای

نیمروز آفتابی در شالیزار

هوای دم کرده و شرجی نیمروز تابستانی است. آب جاری رودخانه وسوسه می زاید تا عریان شوی وتن به سردی جاری آن بسپاری. بر پشته ای از علف های سبز شده ی از لایروبی بهاری رودخانه، لاکپشتها ردیف صف کشیده اند و خاموش در کنار هم آفتاب می گیرند.
غورباغه ها در فاصله آب و حاشیه رودخانه سر از آب بیرون آورده اند و هر ازگاهی دست و پا دراز و کشیده به سویی شنا کنان می گذرند. مار کمین کرده در جاری پرتاب رودخانه، پشت شاخه ای رها شده در آب، در انتظار است تا غورباغه ای به حریم خیز غافلگیرانه اش، نزدیک شود.
سنجاقکی بازگوشانه بر شاخه برآمده از آب، دم خویش را می ساباند یا شاید عنکبوت یا مگسی را به کمین نشسته است.
شاهپرکی بال گشوده و بی قرار از فراز گل وحشی به ساقه ی قد کشیده علفی هرز، می نشیند و بر می خیزد. زیبایی خیره کننده بالهایش از میان گلهای وحشی و علفهای حاشیه رودخانه خیره کننده است.
بر بلندای درختی در باغ، کلاغی قارقار می کند.
گنجشک ها بر شاخه های پر از خار درخت، گویی بر سر و کول هم می زنند و داد می کشند. پرواز ناگهانی و چتری زدن و چرخی، به شاخه های درخت بر گشته و جیک جیک بی پایانشان همه شالیزار را فرا می گیرد.
باغ لم داده در شانه آغازین شالیزار، سبزی متفاوتی در چشم انداز سبز شالیزار به تماشا می نهد. گاوی که شاخش به دست راستش طناب پیچ شده با نگاه حسرت باری شالی های قد کشیده را می نگرد. دور تر گوساله اش بی تاب و بی قرار می خواندش.
در سایه ی آلاچیق تن داده به آفتاب، نشسته و راه باریک میان شالیزار را می پاید. منتظر است. هوای دم کرده و شرجی، کرختی سکر آوری را بر جانش نشانده است. منتظر است که بیاید. با خود می گوید:
- وای اگر که بیاید چه می کنم!؟
درحالیکه به رقص آرام و دلنشین شالی چشم دوخته بود، باخود ادامه می دهد:
- امانش نمی دهم! در آغوشش می کشم. سر در گیسوان جنگلی اش فرو می برم. لبانش را چنان خواهم مکید که دادش در آید. پستانش را! پستانش را! وای مستانه، دیوانه وار خواهم لیسید!خواهم خورد. خواهم بوسید. درازش می کنم و مانند مار به او خواهم پیچید. طوری که انگار یکی شویم. غرق بوسه اش می کنم. لب بر لب و سینه به سینه و شکم به شکم! وای... باید کاری کنم که گرمی و نرمی و عطر تنش را با تمامی جانم بچشم. حس کنم.
مکثی می کند. لحظه ای به فکر فرو می رود. با خود می گوید:
- نه! اگر مثل دفعه پیش بخواهم شتابزده برخورد کنم همه چیز را خراب می کنم. بهتر است که همه چیز را با آرامش پیش ببرم. بگذارم که هر بوسه اش را با بوسه ای پاسخ دهم. هر حرکتی از او را با حرکت خودم کامل کنم. اگر بخواهم تند و تند ببوسمش و بغلش کنم و درازش کنم ........... نمی شود! گاو که نیستم!؟ همینطور خرکی همه چیز به هم می ریزد! نه! بهتراست با ارامش برخورد کنم. هرچه طول بکشد، بیشتر لذت خواهیم برد.
صدای گاو تا دور دستها می رفت. گوساله در پی آن ناله ای می کرد. غورباغه ای انگار طعمه مار شده بود، صدایی متفاوت تر از همیشه داشت.
لاک پشت ها تکان نخورده بودند. قارقار کلاغ بلند شده بود. گویی که جفت خویش را صدا می کند. مورچه ها صف کشیده بودند . چند تایی از آنها ساقه ی علفی خشک را بسوی لانه شان می کشیدند. گروهی نیز تمشکی را می غلتاندند. لانه مورچه از دل تکه گلی خشک که گویی سالهاست آب ندیده دهان گشوده بود. مورچه ها مانند زنجیری از پی هم در آمد و شد بودند.
سراسر باغ را ساقه های لوبیا پر کرده بودند. لابلای آنها ماری سیاه که بی شباهت به یک چوب دراز و صاف نبود، آرام آرام می خیزید. لوبیا های رسیده، از ساقه و برگ آویزان بودند که همین روزها باید چیده می شدند.
بر پشته ای از علف های هرز حصیری پهن شده بود که بروی آن لم داده به انتظار، باریکه راه میان شالیزار را می نگریست.
تا چشم کار می کرد ساقه های برنج بود و سبزی بی مثالش با آن رقص خیره کننده شان با نسیم که عطر مستانه اش، شیفتگی دل انگیزی بر تمام جان و دل آدمی می نشاند. دورترک، باریکه راهی در افتاب داغ نیمروز، برق می زد. هیچ کس از آن نمی گذشت. نوعی سکوت آمیخته به هواری فضای شالیزار را پر کرده بود. و او از انتظار جانش بلب رسیده بود.
باریکه راه را می پایید و خیال امانش نمی داد. خیره به سبز گسترده شالیزار می نگریست. از باریکه راه نمی آمد و نگاه پر تمنای او از آغاز تا انتهای باریکه راه می گذشت و باز می آمد و تجسمی داشت از او اما باریکه راه از خرامان یارش تهی بود.
دستها از هم گشورده، بروی پشته ی علفهای هرز، رو به آسمان دراز کشید. دستی به سینه ستبرش کشید و چشم به آبی آسمان بی انتها دوخت. بلند شد. بی قرار بود. بی تابی تمامی جانش را در خود گرفته بود.
با خود گفت:
- وقتی که از راه رسید، بسویش می روم. دستانش را درمیان دستان خویش می گیرم. او را با خود تا پشته ی همین علف ها می اورم. درازش می کنم. در آغوشش می گیرم و آرام ارام نوازشش می کنم.
ناخودگاه انگار چیزی یادش آمده باشد، با خود گفت:
- اما! اما! اما چطور می توانم وقتی چشمم به چشمان مستش می افتد آرامشم را خفظ کنم!؟ مگر می توان تاب آورد!؟ نه! از همانجا بغلش می کنم و می آورمش بروی همین پشته علف های هرز و درازش می کنم. لختش می کنم. از موی سر تا نک پایش را می بوسم. لبانش را با اشتهایی که دلم بی تاب آن لحظه است، می مکم. پستانش را در دستان خود! نه در دهان خود می گیرم. می خورم. اصلا" بادا باد! هرچه که می شود بشود! هرچه دلم خواست و هرطور دلم خواست انجام می دهم. می خورمش. می مکمش. در بغل می فشارمش. رویش……….
کمی سکوت می کند. باریکه راه را می نگرد. دلش بی امان می تپد. تمنای یار تمامی جانش را گرفته است. بی تاب بلند می شود. می نشیند. دراز می کشد. گاوی که بامداد امروز شاخش را به دست راستش بسته بود، می نگرد. دم گاو می جنبد تا زنبور و مگس های مزاحم را دور کند. در حالیکه می شاشید، گنجشک نشسته بر لمبر برجسته اش پر می کشد.
دستها از هم گشوده خمیازه ای می کشد. گلویش خشکی آزار دهنده ای دارد. آب دهانش را فرو می برد. باریکه راه را می نگرد. انتظار از پایش در آورده است. به فکر فرو می رود. در حالیکه حصیر گسترده بر پشته علف های هرز را مرتب می کرد و بالش کوچکش را جابجا می کرد، با خود می گوید:
- لامصب بیا دیگه! وای اگر که بیایی ! همینجا درازت می کنم! همینجا…………..
بی قراری از پایش در آورده بود. تمام جانش گر گرفته بود. ناگاه چشمش برقی زد. به گستره سبز شالیزار خیره شد. باریکه راه زیباتر از همیشه می نمود. نسیمی در گرفته بود. رقص شا لیزار با صدای بی امان گنجشکها و نسیم نیمروز داغ تابستان در آمیخته بود.
دورهای باریکه راه می آمد. خرامان و رقصان تو گویی! گیسوی افشان جنگلی اش را به دست باده داده بود. در میان شالیزار که ساقه های برنج تا شانه هاش قد کشیده بود خرامان می آمد. گامهای خرامانش چین دامنش را چنان می نمود که پیچ و تاب کرشمه وارش به رقص شالیزار آمیخته بود. لبخند دلبرانه اش دل می ربود.
ناگاه لاک پشتهای صف کشیده بر شانه رودخانه به داخل آب می روند. مار جستی می زند و غورباغه ای را در دهان می گیرد و زور می زند که آن را ببلعد. گنجشکها به ناگاه پر می کشند و چتری می زنند و چرخی در گستره سبز شالیزار.
کلاغ قار قاری می کند و پر می کشد. گاو "مایی" می کند که بی شباهت به نعره نیست و شاخ بسته شده به دست راستش را رها می کند و طناب می درد.
گوساله پای می کوبد و جست و خیز بر می دارد. مار سیاه آرمیده در پای ساقه های لوبیا به سرعتی عجیب می خزد و دور می شود. گنجشکی پرکشیده و سنجاقک روی ساقه برنج را در چشمی به هم زدن می گیرد.
وارفته و مست و کرخت، به باریکه راه خیره می شود.
تمام
گیل آوایی

قدرت نام

آگامبن در بررسی ایده‌ی نام (1) از چرایی و چگونگی و نام ناپذیری سخن به میان می آورد، اما نکته قابل ملاحظه پس از نام پذیری است که رخ می نمایاند،((قدرت نام)).
بلی این قدرت نام بعضی ازُافراد است که به خودشان،تولیداتشان و حتی افراد مرتبط با آن‌ها ویژگی خاصی را اعطا می نماید.در اکثر اوقات اگر نام(بخوانید قدرت نام) تلقی مثبتی را در مخاطبان ایجاد نماید مخالفت با اثر برآمده از صاحب نام می تواند به دلیلی برای طرد مخالفت کننده تبدیل گردد و .
<حافظ به روایت کیارستمی> یکی از نشانه‌های این مدعاست .
در باره‌ی ردیابی اثر قدرت نام در گل کردن کتاب عباس کیارستمی نقد امیر احمدی آرین (2) آیینه‌ی تمام نمایی ست.
اما نقطه‌ی تلاقی کیلانیان با این موضوع نوشتار آقای ماکان محمدی در نقد بررسی آقای آرین است .
اقای محمدی مطرح کردن قدرت نام را بازی بچه گانه و نتیجه تربیت استبدادی تفسیر کرده‌اند و نقد فوق را تنها محملی دانسته‌اند که منتقد برای مطرح کردن نام خود بر با کرده .اما نکته‌ی پنهان در این مقاله همان سرپوش گذاشتن بر قدرت نام است و فراموش کردن این نکته است که همه ما گرفتار قدرت نام ها هستیم همان طورکه خود ایشان هم در معرفی اقای میر احسان در وبلاگشان به این عارضه به زعم خودشان، مبتلا شده‌اند:
نمی کنم "میر احسان " نیاز به معرفی داشته باشد اما برای کسانی که او را نمی شناسند همین قدر بگویم که یکی از منابع اورجینال در زمینه پدیدارشناسی و کارکرد عملی آن در حوزه دیگر با عنوان "پدیدار ومعنا در سینمای ایران" به قلم او بوده که بسیاری از متفکرین داخلی در سینما و فلسفه همچون "عبدالکریم رشیدیان" ، "بابک احمدی" ، "شادمهر راستین" و... آن را تحسین کرده اند .او که فیلسوف ، شاعر ، منتقد و کارگردان سینماست اخیرا سخنرانی در برلین درباره "سرزدن به سنت در تجربه مدرن " داشته که مورد توجه محافل فلسفی دنیا قرار گرفته که از جمله آگامبن درباره آن اظهار نظر کرده اند .
او همچنین همکاری نزدیکی با "کایدو سینما" «معتبرترین مجله سینمایی جهان » دارد وی به تازگی به عضویت کمیته مطالعات سینمای مستند وهمچنین انسان شناسی در آمده است।
براستی ردیف کردن این همه نام های مشهور مثل بابک احمدی ، اگامبن و کایدو سینما برای معرفی یک نفر معنایی جز گرفتاری در تله قدرت نام ها دارد.
البته در این نوشتار تنها سعی شده به موضوع قدرت نام پرداخته شود ولی خواننده گرامی می تواند با مراجعه به دنبالک های(links) مطالب اقایان محمدی و آرین درگیر قسمت های دیگر موضوع نیز شود.
توضيحات:
1.ایده نام ، جورج آگامبن ،ترجمه‌ی:امید مهرگان ،روزنامه هم میهن
2.دبیر بخش ادب‌ وکتاب روزنامه هم میهن

زباله....

روخانه آب ابریشما مانستی. گوسکا خو دسه پایا وازا گوده سینه ابا دوبو. لانتی نیمیز گیره واشانه مئن گوسکایا پاستان دوبو تا اونه دمه چک فارسه. آب لاکون تته رج رورخانه کول افتاب گیفتان دیبید. زباله بو زباله!
چیچیر گا گلف خوشکا بو چوقال گیله سر ایجور دو وستی کی خیاله گورشا بون دره. لالیکی داره جور چیچی نن میتینگ داشتیدی. گوماره والش هاچین آدما واهیلا گودی . کره کروف زباله جان جیک نزه یی. بیجارکولا ایجور واشا گودوبو کی نشاستی برنجه مرا سیوا گودن.
برنجان حیسابی وروز باموبید. جوکوله وخت ده بوگذشته بو. برنجانه مئن سوروف بوبو بو ایتا آدمه قد. پاک خیاله افتابه مرا لب بلبا شون دیبید! زباله بو زباله!
دور دوره شر پوشته بوبو بیجاره کول، شه- کل بزه گاب برنجانا ناجه مرا فاندرستان دوبو. کوتامه جور واشاده حصیر گیله مرده رافا ایسابو. توسه دارانه لچه زلزله لاب عالمو آدمه سرا بردان دوبو. زباله بو زباله!
بیجار کوله سر نیشته بو دور دوره شر راشی یا فاندرستی. زلزله امان ندایی. گاگلف چی چی نی صدا لالیکی داره لچه زلزله مرا بوگو بیشتاو داشتی. چیچیر خوشکابو بترکسه گیله سر ایجور دو وستی کی اونه دئنه ره آدم واستی قاق بو چوم بودوختی بی اکه جستن کونه واشانه مئن.
همیشک خو پئره جا بیجارانا پاستی، ایجور خوره انگاره گیفتی. بیجارانه مئن لاب آویرا بوستی. ایجور دراز دراز خو ریفقه مرا کفتی کی هیشکی نتانستی بفامه بیجارانه برنجه من دو نفر جوخوفته نا.
ده نتانستی تاب باوره. ویرشته بو پاک خواستی بیجار کولا دورسینه. آکه آکه ناشتی که جه را بایه اونا فوتورکه. خوره خوره خیالا شوبو یو نقشه کشه یی کی اگه بایه چی بوکونه و چوتو بوکونه.
خیالا شوبو خوره گفتی هاتو بامو درازاکونم اونا فوتورکم. ایتا پیچه فکرا شویی یو گفتی :
- نه بختره توندا کیتی فونقوسم. واهلم کی آرام ارامه بایه می ویرجا بینیشینه. اونا می ور کشا گیرم. اونه دسانا میدسه مئن گیرم. اونه مویانا بو کشم. اونا خوشا دم. اونه لبانا فه وه رم. اونه جولا ماچی باران کونم. اونا می ور درازا کونم. اونه جی جی یانا اودوشم. اونه جانا به می جان چسبانم. ایجور اونا کشا گیرم کی پاک ایتا بیبیم. می سینا چسبانم اونه سینا. می لبا نم اونه لبانه سر. می شکما ایجور چسبانم اونه شکما کی اونه نرمی و گرم جانا می تومامه جانه مرا حس بوکونم. بازین دوتا پایا واکونم.......
ایدفایی ایسه فکراشو گی خومرا:
- آتو کی یک دو سه هاما فوسونجانا کنم!
خنده مرا آوجا ده خودشا:
- هاتو گابکی نیبه کی! واستی بازام نقولدانه هوایا بدارم!
اویدفا کی هول هولیکی فوقوفته بو! کوکو واگردسه شیشندازا بو بو! خورا هیزار جوری توفو لانت بوگوده بو. هانه واسین خو حواسا خواستی جیما کونه کی ده اوتو گابکی نزنه هاما ایجور دورسینه کی گابام اگه بوبوستی بی جیجا بوستی!
هاتو خوره گفتی یو واگفتی. مانده صدا بیجارانا ده وارسته بو. گاب زالاش باورده روخانه آبا خواب دئن دوبو. گاگلف مانده صدا مرا ایجور م....................ا گودی کی آدمه دیل گورشا بوستی.
خواستی ویریزه بشه گابا ببره روخانه کول آب بده. مانده ده زالاش باورده خورا ایجور تورا گوده بو کی خیاله خواستی ویریسا ورسینه. گاب خو شکه-لا فاندرستی پاک خیاله آه کشن دره.
فوروز بامو برنجان، داره ناجا داشتیدی. آلوچه داره لچه چندتا آلوچه جانه ساق در ببردیبید جه اون همه دبه که! آقوز دار پاک چپینا بو بو. آقوز داره لچه داره پا بمانسته بو سیا بوبو. هاتو ایجور جلاسته بو که ایتا باده مرا کفتی جه شاخه.
انجیل دارا هیچی وان جه بو. انجیل دار آولی دار بو کی پاک چینا بوستی قلناران بوخورده بوستی. پیله باقلا ده برسه بو. ها روزان واستی باغام پاک چینا ببه. کره روف عزا بیگیفته بو. باقلا باغ کی پاک چینا بوستی، کره روف آوارا بوستی. واستی واش ماشانه مئن جوخوفتی بی .
لانتی گوسکا یا فوتورکسه بو خولاصه. گوسکا داد روخانا دوارسته بو. لانتی پور ده ننابو گوسکایا فه وره. چی چی نی کرا ایجور چیچیلاسا فوتورکسه بو کی چیچیلاس امان نیافته خورا جیویزانه.
ایتا پیسه کلاچ جه دور باموبو آقوز داره لچه بینیشته بو. اونه دومه پر ایتا جلاسته بو. مالوم نوبو چی بلایی اونا فوتورکسه بو.
ری دانه دور دورشر راشی یا پاستی. ده اونه دهانه جا لابیل فو ووستی. کور خیاله آمون ناره ! خوره خوره گه.
ده هاچین واکف داره. گابه دوما چوم دوجه. گابه دومه جیر جلاسته چاقو چل لا فاندیره. خورا واپیچه. ده هاچین سگه مانه. ده رام نوکونه. ده پاک خو پالانه تاودا شونده کله! آخه چره نایه لاکیتاب!؟ خوره خوره داد زئن دره.
هاچین گورشا بون دره. ول بیگیفته داره. آگه بایه فادم والیسه! خوره گه.
خیالا شو داره. گه کی آگه والیسه بختره. بازین منام اونا می کش والیسم. خورم. اونا هاچین ایجور اودوشم کی ده پاک پر بشکه. لانتی مانستن اونا واپیچم هاتو کی اونه داد بیرون بامو اونه پایانا واکونم هاتو.........
جه دور کوره که دانا پیدا به. نازه مرا آمون دوبو. ایجور چین چین کوتا دامنا والای دایی کی پاک رقصا دوبو. بیجارمرزه سر نازه مرا خو پایا نایی یو مویانا فادابو باده دس. برنجانه گوشه فاره سه یی تا اونه شانه سر. گیله کور پاک خرامان خرامان جه هویه نازه مرا، ره که دیلا ببرده بو. جه دور ره کا خیاله والیشتان دوبو.
ری کرا پرا گیفتان دوبو.
کلاچ قار قار کونان پر بکشه. چی چی نن ایدفایی همه تانی لالیکی داره جا ویریشتید. کره روف گوماره واشانه مئن آویرا بو بو. آب لاکون دکفتید آبه مئن. لانتی درازه ویریسه مانستن روخانه آبه مئن را دکفت. قورباقا روخانه کوله جا بجسته ابه مئن. گاب خو شه -کلا دورسینه بو. مانده واز و ولنگا دوبو. زلزله صدا ده نامویی.
ری خو تومانا هیستا گوده بود. پاک خیاله کی دیمیشته بو. کور جه دور برنجانه مئن، بیجار مرزانه سر خرامان آمون دوبو.
ری قاقا بو کورا فاندرستی!
تمام
گیل آوایی
جولای 2007

شب دکتر محمد معین در خانه هنرمندان

سیزدهم تیرماه مصادف بود با سی و ششمین سالگرد درگذشت دکتر محمد معین استاد ادبیات و پدیدآورنده لغتنامه معین، به همین مناسبت مجله بخارا شبی را به وی اختصاص داد.

علی دهباشی سردبیر بخارا و متولی جلسه سخنران نخست بود. او در سخنان جامع خود گفت: ویژگی شخصیتی دکتر معین آنچنان بود که دهخدا و نیما او را معتمد خود می دانستند و کلیه آثار خود را به معین سپردند و حتی سیدحسن تقی زاده یادداشت های تحقیقی خود را در باره فرقه اسماعیلیه به وی سپرد.
آقای دهباشی به یک ویژگی بسیار مهم معین نیز اشاره کرد: محمد معین ادبیات کلاسیک خوانده بود و تدریس می کرد، اما برخلاف اکثر اساتید ادبیات کهن با ادبیات مدرن قهر نبود و به شاگرانش توصیه می کرد آثار نیما و هدایت را مطالعه کنند.
در این جلسه، علی اشرف صادقی خاطرات خود را از دورانی که دانشجوی معین بود تا همکاری با لغتنامه معین شرح داد. وی گفت که کتابخانه معین به دانشگاه رشت اهدا شده است و او عادت داشت، نظر یا تصحیح خود را در حاشیه کتاب بنویسد و از این رو میراث گرانبها و استخراج نشده ای در لابلای کتاب های معین خاک می خورد.
او پیشنهاد کرد این حواشی توسط چند استاد استخراج و منتشر شود و همچنین یادداشت های معین که نزد خانواده اش باقی مانده اند، مرتب شده و به چاپ برسد.
مهدخت معین دختر معین سخنان خود را با یکی از اشعار پدر آغازکرد و درباره مرگ او توضیح داد. وی گفت دکتر معین ظاهرا پس از بازگشت از سمیناری در ترکیه، با کسر خواب شدید به دانشکده می رود و پس از بحث سیاسی با یکی از دانشجویان بیهوش می شود.
خانم معین اضافه کرد که چند روز پس از انتقال به بیمارستان پزشک معالج تصمیم به گرفتن عکس رنگی از مغز می گیرد و دکتر بیهوشی به اشتباه بیمار را به بیهوشی کامل می فرستد. بیهوشی که به مرگ ختم شد.
مابین سخنرانی ها فیلم مستند و کوتاه شده ای در باره دکتر معین ساخته منوچهر مشیری و به تهیه کنندگی سعید رشتیان برای حاضران پخش شد.
محمد معین در سال ۱۲۹۷ در شهر رشت متولد شد. پدر و مادرش را با بیماری حصبه از دست داد و نزد پدر بزرگش معین العلما بزرگ شد. وی دوره شش ساله ابتدایی را ظرف دوسال پایان رساند و سپس رشته ادبی را در رشت و دوره دوم را در دارالفنون تهران گذراند. ۱۶ ساله بود که از دانشکده ادبیات و دانشسرای عالی در رشته های ادبیات فارسی، فلسفه و علوم تربیتی لیسانس گرفت.
در هفده سالگی به ریاست دانشسرای شبانه روزی اهواز منصوب شد در ۱۳۱۸ به تهران منتقل شد
پس از ارایه پایان نامه دکترایش با عنوان "مزد یسنا و تاثیر آن بر ادبیات فارسی" که با رتبه بسیار خوب مورد قبول واقع شد، در ۲۴ سالگی به عنوان نخستین دکتر ادبیات فارسی در ایران شناخته شد. پس از آن وی در دانشکده ادبیات به تدریس مشغول گردید.
معین در ۲۷ سالگی کار با دهخدا را آغاز کرد و به نویسندگان و پژوهندگان همراه دهخدا پیوست و تا زمان درگذشت دهخدا در تدوین لغتنامه دهخدا همکاری نزدیک داشت.
در ۱۳۳۴ پس از درگذشت دهخدا طبق وصیت نامه او معین به ریاست امور علمی سازمان لغتنامه منصوب شد. نیما یوشیج هم بی آنکه معین را دیده باشد در وصیت نامه اش او را به عنوان امین و معتمد خود برگزیده بود.
محمد معین به زبان های انگلیسی، فرانسه، عربی و زبان های ایران باستان تسلط داشت و مدتی در دانشگاه پرینستون امریکا به عنوان استاد ادبیات فارسی تدریس کرد. محمد معین در نهم آذر ۱۳۴۵ پس از بازگشت از ترکیه کسالت پیدا کرد و گفته می شود که در اثر اشتباه پزشک به بیهوشی عمیق چندساله فرو رفت و روز سیزدهم تیرماه ۱۳۵۰ درگذشت.
متن فوق گزیده ای از گزارش بی بی سی از این مراسم بود. متن کامل گزارش را از اینجا بخوانید
این هم یدک داشته باشید. شاید لازم شد.

!

همین که...
اصلا من نباید به اینجا می آمدم...
اشتباه بزرگی ست این که فضای اینجا را اشغال می کنم برای خالی
و پست امین عزیز را می سوزانم
باز هم پست امین را ببینید
درباره ی روز زن و مادر هم حرفی ندارم چند سالی ست که شدیداً حالم از این روز به هم می خورَد
همین
فقط یک نفر مه بوگو ای میرعماد کی گونأن کیسه!!!؟؟؟؟؟؟

MAMA SAID


وقتی جوان بودم مادرم مرا به خوبی درک کرد
گفت:زندگی تو مثل کتابی است باز
قبل از اینکه به پایان برسد آن را نبند
او می گفت:همیشه درخشان ترین شعله ها زودتر می سوزند
قلب پسر به مادرش تعلق دارد اما می دانم که باید راه خود را بیابم

مادر بگذار قلبم آزاد شود بگذار پسرت رها گردد
مادر بگذار پسرت آزاد باشد بگذار پسرت رها باشد

ای طغیانگر تو را می شناسم
زمانی که خون وحشی در رگهایم جاری بود آنها دور گردنم را با طناب بستند
طوری که آثارش هنوز باقی است
در نوجوانی خانه را ترک کردم و تمام چیزهایی که شنیدم دروغ بود
هیچ وقت برای بخشش التماس نکردم زیرا آنچه فکرش را می کردم رخ داد

مادر بگذار قلبم آزاد شود بگذار پسرت رها گردد
مادر بگذار پسرت آزاد باشد بگذار پسرت رها باشد

هیچ وقت از تو تقاضا نکردم
هیچ وقت نیز نبخشیدم
اما همیشه دست خالیت را می دیدم که می تواستم تنها به گور ببرم
پس بگذار همچنان این قلب بتپد

مادر اکنون به خانه می آیم ولی آن نیستم که آرزویش را داشتی
اما عشق مادر همانطور که می گویند کمک کرد تا بایستم
من عشق تو را بسان هدیه ای گرفتم نه فقط یک حرف خشک و خالی
آغوشت را برای خوش آمد گویی می خواهم اما آنچه می بینم سنگی سرد است

مادر بگذار قلبم آزاد شود بگذار پسرت رها گردد
مادر بگذار پسرت آزاد باشد بگذار پسرت رها باشد

هیچ وقت از تو تقاضا نکردم
هیچ وقت نیز نبخشیدم
اما همیشه دست خالیت را می دیدم که می تواستم تنها به گور ببرم
پس بگذار همچنان این قلب بتپد

Mama said lyrics

علیه عمل گرایی

مقاله ی فوق العاده امیر احمدی آریان را در هم میهن روز یکشنبه بخوانید اگر به این شماره دسترسی ندارید یک نسخه در وبلاگ حماقت های قرون وسطایی موجود است