سیزدهم تیرماه مصادف بود با سی و ششمین سالگرد درگذشت دکتر محمد معین استاد ادبیات و پدیدآورنده لغتنامه معین، به همین مناسبت مجله بخارا شبی را به وی اختصاص داد.علی دهباشی سردبیر بخارا و متولی جلسه سخنران نخست بود. او در سخنان جامع خود گفت: ویژگی شخصیتی دکتر معین آنچنان بود که دهخدا و نیما او را معتمد خود می دانستند و کلیه آثار خود را به معین سپردند و حتی سیدحسن تقی زاده یادداشت های تحقیقی خود را در باره فرقه اسماعیلیه به وی سپرد.
آقای دهباشی به یک ویژگی بسیار مهم معین نیز اشاره کرد: محمد معین ادبیات کلاسیک خوانده بود و تدریس می کرد، اما برخلاف اکثر اساتید ادبیات کهن با ادبیات مدرن قهر نبود و به شاگرانش توصیه می کرد آثار نیما و هدایت را مطالعه کنند.
در این جلسه، علی اشرف صادقی خاطرات خود را از دورانی که دانشجوی معین بود تا همکاری با لغتنامه معین شرح داد. وی گفت که کتابخانه معین به دانشگاه رشت اهدا شده است و او عادت داشت، نظر یا تصحیح خود را در حاشیه کتاب بنویسد و از این رو میراث گرانبها و استخراج نشده ای در لابلای کتاب های معین خاک می خورد.
او پیشنهاد کرد این حواشی توسط چند استاد استخراج و منتشر شود و همچنین یادداشت های معین که نزد خانواده اش باقی مانده اند، مرتب شده و به چاپ برسد.
مهدخت معین دختر معین سخنان خود را با یکی از اشعار پدر آغازکرد و درباره مرگ او توضیح داد. وی گفت دکتر معین ظاهرا پس از بازگشت از سمیناری در ترکیه، با کسر خواب شدید به دانشکده می رود و پس از بحث سیاسی با یکی از دانشجویان بیهوش می شود.
خانم معین اضافه کرد که چند روز پس از انتقال به بیمارستان پزشک معالج تصمیم به گرفتن عکس رنگی از مغز می گیرد و دکتر بیهوشی به اشتباه بیمار را به بیهوشی کامل می فرستد. بیهوشی که به مرگ ختم شد.
مابین سخنرانی ها فیلم مستند و کوتاه شده ای در باره دکتر معین ساخته منوچهر مشیری و به تهیه کنندگی سعید رشتیان برای حاضران پخش شد.
محمد معین در سال ۱۲۹۷ در شهر رشت متولد شد. پدر و مادرش را با بیماری حصبه از دست داد و نزد پدر بزرگش معین العلما بزرگ شد. وی دوره شش ساله ابتدایی را ظرف دوسال پایان رساند و سپس رشته ادبی را در رشت و دوره دوم را در دارالفنون تهران گذراند. ۱۶ ساله بود که از دانشکده ادبیات و دانشسرای عالی در رشته های ادبیات فارسی، فلسفه و علوم تربیتی لیسانس گرفت.
در هفده سالگی به ریاست دانشسرای شبانه روزی اهواز منصوب شد در ۱۳۱۸ به تهران منتقل شد
پس از ارایه پایان نامه دکترایش با عنوان "مزد یسنا و تاثیر آن بر ادبیات فارسی" که با رتبه بسیار خوب مورد قبول واقع شد، در ۲۴ سالگی به عنوان نخستین دکتر ادبیات فارسی در ایران شناخته شد. پس از آن وی در دانشکده ادبیات به تدریس مشغول گردید.
معین در ۲۷ سالگی کار با دهخدا را آغاز کرد و به نویسندگان و پژوهندگان همراه دهخدا پیوست و تا زمان درگذشت دهخدا در تدوین لغتنامه دهخدا همکاری نزدیک داشت.
در ۱۳۳۴ پس از درگذشت دهخدا طبق وصیت نامه او معین به ریاست امور علمی سازمان لغتنامه منصوب شد. نیما یوشیج هم بی آنکه معین را دیده باشد در وصیت نامه اش او را به عنوان امین و معتمد خود برگزیده بود.
محمد معین به زبان های انگلیسی، فرانسه، عربی و زبان های ایران باستان تسلط داشت و مدتی در دانشگاه پرینستون امریکا به عنوان استاد ادبیات فارسی تدریس کرد. محمد معین در نهم آذر ۱۳۴۵ پس از بازگشت از ترکیه کسالت پیدا کرد و گفته می شود که در اثر اشتباه پزشک به بیهوشی عمیق چندساله فرو رفت و روز سیزدهم تیرماه ۱۳۵۰ درگذشت.
0 comments:
Post a Comment